नमस्कार माननीय मुख्याध्यापक महोदय, आदरणीय शिक्षकवृंद आणि माझ्या प्रिय मित्रांनो!
Shikshanache Mahatva Marathi Bhashan : आज मी तुम्हा सर्वांसमोर उभी राहून एका अशा विषयावर बोलणार आहे जो आमच्या प्रत्येकाच्या जीवनाचा आधारस्तंभ आहे. हा विषय म्हणजे ‘शिक्षणाचे महत्त्व’. शिक्षण हे फक्त शाळेत जाणे किंवा पुस्तक वाचणे एवढेच नाही, तर ते आपल्या मनाला उजळून टाकणारे, विचारांना दिशा देणारे आणि आयुष्याला अर्थपूर्ण बनवणारे एक अनमोल दान आहे. जेव्हा मी लहान असताना, माझ्या गावात एक म्हातारा शेतकरी काका सांगायचे, ‘मुला, शिकल्याने तू फक्त नोकरीच मिळवणार नाहीस, तर तू स्वतःला आणि समाजाला एक नवीन दिशा देणार आहेस.’ त्याच्या या शब्दांनी मला नेहमीच प्रेरणा मिळते. आणि आज मी तुम्हाला सांगते, शिक्षण हे जीवनातील ते धन आहे जे कधीच संपत नाही, उलट ते वाढत जाते.
चला तर मग, शिक्षणाचे महत्त्व समजून घेऊया. सर्वप्रथम, शिक्षण आपल्या वैयक्तिक विकासासाठी किती आवश्यक आहे हे पाहूया. जेव्हा आपण लहान असतो, तेव्हा आमच्या आई-वडिलांकडून आपल्याला जगाची ओळख होते. पण खरी ओळख, खरी शक्ती शाळा आणि शिक्षकांमधून मिळते. शिक्षण आपल्याला वाचणे, लिहिणे आणि विचार करण्याची क्षमता देते. यामुळे आपण स्वावलंबी होतो. समजा, एक मुलगा गावात जन्मला, त्याचे वडील शेतकरी. पण त्याने शिक्षण घेतले, तर तो फक्त शेतकरीच राहणार नाही, तर तो नवीन तंत्रज्ञान वापरून शेतीला आधुनिक बनवू शकतो. मी स्वतःच्या अनुभवातून सांगते, जेव्हा मी पहिल्यांदा शाळेत गेले, तेव्हा मला अक्षर ओळखणेही अवघड वाटायचे. पण शिक्षकांच्या मार्गदर्शनाने आणि मेहनतीने मी आज इथे उभी आहे, बोलत आहे. शिक्षणाने माझ्यात आत्मविश्वास निर्माण केला आहे. ते आपल्या व्यक्तिमत्त्वाला घडवते, आपल्याला निर्णय घेण्याची क्षमता देते आणि जीवनातील आव्हानांना सामोरे जाण्याची ताकद देते. आजच्या स्पर्धेच्या युगात, जिथे प्रत्येक क्षेत्रात लाखो लोक आहेत, तिथे शिक्षणाशिवाय आपण काहीही साध्य करू शकत नाही. ते आपल्याला नोकरी, व्यवसाय किंवा स्वतःचा उद्योग सुरू करण्यासाठी तयार करते. आणि म्हणूनच, प्रत्येकाने शिक्षणाला प्राधान्य द्यावे, कारण ते आपल्या आयुष्याला दिशा देते.
आता, शिक्षणाचे सामाजिक महत्त्व पाहूया. समाज हा व्यक्तींचा समूह आहे, आणि शिक्षित व्यक्ती असलेला समाजच खरा विकसित असतो. शिक्षणामुळे आपण अंधश्रद्धा, भेदभाव आणि सामाजिक समस्या दूर करू शकतो. उदाहरणार्थ, जेव्हा स्त्रियांना शिक्षण मिळते, तेव्हा त्या केवळ घर सांभाळत नाहीत, तर समाजातही सक्रिय भूमिका घेतात. मी एकदा एका ग्रामीण भागात गेले होते, जिथे मुलींचे शिक्षण दुर्लक्षित केले जात असे. पण एका शिक्षिकेच्या प्रयत्नांमुळे तिथे मुली शाळेत येऊ लागल्या. आज त्या मुली डॉक्टर, शिक्षिका झाल्या आहेत. शिक्षण समाजातील असमानता कमी करते. ते आपल्याला एकमेकांबद्दल आदर शिकवते, सहकार्याची भावना निर्माण करते आणि एक सुसंस्कृत समाज घडवते. आज आपल्या देशात अनेक सरकारी योजना चालवल्या जात आहेत, जसे की ‘शिक्षणासाठी सर्वांसाठी’ किंवा ‘बेटी बचाओ, बेटी पढाओ’. या योजनांमुळे ग्रामीण भागातही शिक्षणाचा प्रसार होत आहे. पण तरीही, आपल्याला अधिक प्रयत्न करावे लागतील. शिक्षणामुळे समाजातील गुन्हे कमी होतात, आरोग्य सुधारते आणि आर्थिक विकास होतो. एक शिक्षित समाजच खरा मजबूत असतो, कारण तो समस्या ओळखतो आणि त्यांचे निराकरण करतो.
Atmanirbhar Bharat Speech in Marathi: आत्मनिर्भर भारत स्वावलंबनाची नवी दिशा प्रेरणादायी भाषण
देशाच्या दृष्टीने शिक्षणाचे महत्त्व तर अजिबात दुर्लक्षित करता येत नाही. आपला देश आज स्वावलंबी भारत बनण्याच्या दिशेने वाटचाल करत आहे. पण हे शक्य होण्यासाठी शिक्षित नागरिकांची गरज आहे. शिक्षणामुळे आपण विज्ञान, तंत्रज्ञान आणि अर्थव्यवस्थेत प्रगती करू शकतो. इतिहासात पाहा, स्वातंत्र्य लढ्यात महात्मा गांधी, डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांसारख्या महान व्यक्तींनी शिक्षणाच्या जोरावर देशाला आकार दिला. आजही, आयटी क्षेत्र, स्पेस रिसर्च यात आपल्या देशाची ओळख जगभर आहे, आणि त्यामागे शिक्षित तरुणांची मेहनत आहे. शिक्षण देशाला मजबूत बनवते, तो गरीबी, बेरोजगारी आणि अज्ञानाच्या साखळ्या तोडतो. जागतिक स्पर्धेत टिकण्यासाठी आपल्या तरुणांना आधुनिक शिक्षण द्यावे लागेल. म्हणूनच, सरकारने शिक्षणाला प्राधान्य देणे आवश्यक आहे. आपण सर्वांनीही या मोहिमेत सहभागी व्हावे, जेणेकरून आपला देश खऱ्या अर्थाने विकसित होईल.
मित्रांनो, शिक्षण हे केवळ डिग्री मिळवणे नाही, तर ते जीवनभर चालू राहणारे प्रक्रिया आहे. आज डिजिटल युगात ऑनलाइन शिक्षण, व्हिडिओ लेक्चर्स यामुळे शिक्षण प्रत्येकाच्या आवाक्यात आले आहे. पण त्याचा अर्थ असा नाही की आपण पारंपरिक मूल्ये विसरू. शिक्षणाने आपल्याला नैतिकता, जबाबदारी आणि देशभक्ती शिकवावी. मी तुम्हाला आवाहन करते, प्रत्येकाने शिक्षणाला महत्त्व द्यावे. आई-वडिलांनी मुलांना शाळेत पाठवा, विद्यार्थ्यांनी मेहनत घ्या आणि शिक्षकांनी मार्गदर्शन करा. जेव्हा आपण सर्वजण एकत्र येऊ, तेव्हाच शिक्षणाचे खरे स्वरूप दिसेल.
Marathi Sahityacha Itihas Speech: मराठी साहित्याचा इतिहास एक प्रेरणादायी प्रवास
शेवटी, मी म्हणू इच्छिते की, शिक्षण हे जीवनातील ते प्रकाश आहे जे आपल्या मार्गातील अंधार दूर करते. ते आपल्याला यश, समृद्धी आणि सुख देते. चला, आपण सर्वजण शिक्षणाच्या या यात्रेत सामील होऊया आणि एक उज्ज्वल भविष्य घडवूया. धन्यवाद!
जय हिंद, जय महाराष्ट्र!