આદરણીય આચાર્યશ્રી, શિક્ષકગણ, મારા વહાલા વિદ્યાર્થી મિત્રો અને અહીં હાજર બધા લોકો,
આજે 26 નવેમ્બરનો દિવસ આપણા માટે ખૂબ જ ખાસ છે. આ દિવસ એટલે બંધારણ દિવસ. આજે જ દિવસે, 1949માં, આપણી બંધારણ સભાએ ભારતનું બંધારણ સ્વીકાર્યું હતું. આ બંધારણ આપણી આઝાદીનો સાચો પાયો છે, જે આપણને સમાનતા, ન્યાય અને સ્વતંત્રતાની ખાતરી આપે છે. આજે હું તમારી સાથે થોડી વાતો શેર કરવા માંગુ છું, જે આપણા રોજિંદા જીવન સાથે પણ જોડાયેલી છે.
સૌથી પહેલા, ચાલો જાણીએ કે બંધારણ શું છે. ડૉ. બાબાસાહેબ આંબેડકરના નેતૃત્વમાં બંધારણ સભાએ લગભગ ત્રણ વર્ષની સખત મહેનતથી આ બંધારણ બનાવ્યું. તેમાં 395 કલમો અને 12 અનુસૂચિઓ છે, જે આજે પણ આપણા દેશને દિશા બતાવે છે. બંધારણની પ્રસ્તાવના એટલે જાણે આપણા મૂલ્યોનો સાર – ન્યાય, સ્વતંત્રતા, સમાનતા અને ભાઈચારો. આ શબ્દો ફક્ત કાગળ પર નથી, પણ આપણા દિલમાં હોવા જોઈએ.
આજના સમયમાં, જ્યારે આપણે સોશિયલ મીડિયા અને ઝડપી જીવનમાં વ્યસ્ત છીએ, ત્યારે પણ બંધારણનું મહત્વ ઓછું નથી થતું. દાખલા તરીકે, આપણા મૂળભૂત અધિકારોના કારણે આપણે ખુલ્લેઆમ પોતાના વિચારો વ્યક્ત કરી શકીએ છીએ, શિક્ષણનો હક મેળવી શકીએ છીએ અને આપણા ધર્મને અનુસરી શકીએ છીએ. પણ આ અધિકારો વગર જવાબદારીઓ પૂર્ણ નથી થતા. બંધારણ આપણને કહે છે કે આપણે પર્યાવરણનું રક્ષણ કરવું જોઈએ, દેશની એકતા જાળવવી જોઈએ અને વૈજ્ઞાનિક દૃષ્ટિકોણ અપનાવવો જોઈએ. મેં એક વખત એક નાના ગામમાં જોયું, જ્યાં લોકો બંધારણની કલમ 51-એ ના આધારે સ્વચ્છતા અભિયાન ચલાવતા હતા. આવા ઉદાહરણો આપણને પ્રેરણા આપે છે કે બંધારણ ફક્ત પુસ્તક નથી, પણ એક જીવનશૈલી છે.
મારા વિદ્યાર્થી મિત્રો, તમે તો દેશનું ભવિષ્ય છો. બંધારણ દિવસ ઉજવતી વખતે આ વચન લો કે તમે કોઈની સાથે ભેદભાવ નહીં કરો. જ્યારે તમે મતદાન કરો, ત્યારે બંધારણના સિદ્ધાંતોને યાદ રાખો. આજે વિશ્વના ઘણા ભાગોમાં લોકશાહીને પડકારો મળી રહ્યા છે, પણ આપણું બંધારણ, જે વિશ્વનું સૌથી મોટું લિખિત બંધારણ છે, 140 કરોડ લોકોને એકસાથે જોડે છે. ડૉ. આંબેડકરે કહ્યું હતું, “બંધારણ ગમે તેટલું સારું હોય, જો તેને લાગુ કરનારા લોકો સારા ન હોય તો તે સફળ નહીં થાય.” આ વાત આજે પણ સાચી છે.
છેલ્લે, હું કહેવા માંગુ છું કે બંધારણ દિવસ ફક્ત ઉજવણીનો દિવસ નથી, પણ તેના મૂલ્યોને અપનાવવાનો દિવસ છે. ચાલો, આપણે બધા મળીને એક મજબૂત અને ન્યાયી ભારત બનાવીએ. જય હિંદ! જય ભારત!
આભાર.